Мал ұрлығына берілетін жаза қатайды

Мал ұрлығына берілетін жаза қатайып, бұрын екі жақтың келісімімен немесе малдың құнын төлеумен, айыппұл салынумен ұрының «басынан сипап» қоя салатын жазалар қатайды. Жеңіл жазаның ұрлықты тыймай, керісінше өрістететініне талай рет көз жетті, - деп хабарлайды Arbat.media.

Бұл туралы Egemen.kz жазады.

Жазаның қатайғандығының арқа­сында былтыр елімізде мал ұрлығы 2022 жылмен салыстырғанда 16,3 па­йызға азайды. ІІМ Криминалдық поли­ция департаменті басқарма бас­шы­сының орынбасары Жандос Ба­тыр­бековтің мәлімдеуінше, былтыр ел аумағында 8,5 мыңнан аса мал ұрланып, оның жартысы табылған. «Алайда мал ұрлығын кәнігі кәсіп жасап алғандар әлі де қарапайым халық­қа зиянын тигізіп отыр», дейді ол. Мал­дың сақталуын қамтамасыз ету үшін ІІМ бастамасымен жергілікті атқа­ру­шы органдар өңірлердің ерекшелік­те­рін ескере отырып, мал жаю қағида­ла­рын әзірлеп, бекітті.

Қазір Қылмыстық кодексте «Мал ұр­лығы» деген жеке бап қарасты­рыл­ған, ондағы ең жоғары жаза – мүлік­ті тәркілеп, 12 жылға дейін бас бостан­дығынан айыру. Осы қылмыстың білік­тілік белгісін ауыр қылмыстар сана­тына ауыстыру арқылы бірнеше рет мал ұрлағандарға, үй-жайға басып кіргендерге жаза қатаңдатылды. Бұл жәбірленушілермен татуласу арқылы ұрылардың жазадан жалтарып кетпеуіне және ұрлықтың алдын алуды күшейтуге мүмкіндік берді. Заңда жеке адам қораға түсіп мал ұрласа 5 жылға дейін бас бостандығынан айы­ру көзделген, егер топ болып алдын ала сөз байласып, ірі мөлшерде ұрлық жасаса, жаза 7 жылға дейін беріледі. Ал бірнеше рет қораға немесе қоймаға бұзып кіргені үшін берілетін жаза – 10 жыл. Аса ірі көлемде және қылмыстық топ болып ұрлық жасаса, 12 жыл бас бостандығынан айыру көзделген.

Жуырда Қылмыстық істер жөніндегі об­лыстық сот алқасы Солтүстік Қазақ­стан облысы сотының төрағасы Ербол Жан­ғазиннің төрағалығымен Есіл аудан­­дық сотының үкіміне жазылған ша­ғым-арызды қарап, үкімді өзгеріссіз қал­­дырды. Сөйтіп, үкім заңды күшіне енді.

Бұрын мұндай жағдайда жапа шегу­шімен келісім болса, келтірілген зиян қалпына келтірілсе, сот шартты немесе басқа түрлі жазалар беретін. Жоғарыда айтқанымыздай, бұл «жеңілдіктердің» ұрлықты тыюға, қылмысты жоюға әсері аз екендігін өмірдің өзі көрсетіп отыр.